İçindekiler
BOŞANMA DAVASINDA TEDBİR, İŞTİRAK VE YOKSULLUK NAFAKASI
Aile bireyleri arasındaki dayanışma yükümlülüğünü güçlendirmek amacıyla getirilen bir yükümlülük olan nafaka, Türk Medeni Kanunu’nda iki gruba ayrılmıştır; bakım nafakası ve yardım nafakası. Yardım nafakası özetle; kendisine yardım edilmediği zaman yoksulluğa düşecek kişinin, TMK’nın 364. Maddesinde sayılan belirli bir kan hısımlığı bulunan kişilerden talep edebileceği nafakadır. Bakım nafakası ise; tedbir, iştirak ve yoksulluk nafakası olarak üç gruba ayrılmaktadır. Bu yazımızda tedbir, iştirak ve yoksulluk nafakasından bahsedeceğiz.
TEDBİR NAFAKASI NEDİR?
Eşlerin birbirlerine ve müşterek çocuklarına karşı yükümlü olduğu ödevler, boşanma ve ayrılık davasının açılmasıyla sona ermez. Türk Medeni Kanun’un 169.Maddesinde ; “Boşanma veya ayrılık davası açılınca hâkim, davanın devamı süresince gerekli olan, özellikle eşlerin barınmasına, geçimine, eşlerin mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına ilişkin geçici önlemleri re’sen alır.” hükmü yer alır. Hakim talep üzerine ya da re’sen gerek eşler yönünden gerekse de müşterek çocuklar yönünden tedbir nafakasına hükmeder.
Tedbir nafakasına hükmedilmesinde; davanın kim tarafından açıldığı ya da kimin kusurlu olduğu dikkate alınmaz. Hakim; nafaka ödeyecek olan eşin çalışma imkanının bulunup bulunmadığı, eşlerin yaşam standartları, çalışan tarafın veya tarafların gelir düzeyi, müşterek çocuğun yaşı ve eğitimi gibi hususları göz önünde bulundurarak gerek geçimini sağlayamayan eşe gerekse müşterek çocuklara uygun miktarda tedbir nafakasına hükmedilmesine de karar vermektedir.
TEDBİR NAFAKASI NE ZAMAN TALEP EDİLEBİLİR?
Boşanma davalarında mahkeme tarafından hükmedilecek tedbir nafakası, dava tarihinden başlayarak hüküm kesinleşene kadar devam eder. Hakim, durum ve koşullara göre boşanma davası devam ederken; hükmetmiş olduğu tedbir nafakasını artırabilir, azaltabilir veya tamamen kaldırabilir.
Mahkeme tarafından verilen tedbir nafakası; nafaka yükümlüsü tarafından, lehine tedbir nafakası hükmedilen eşe ödenmediği takdirde; eş, İcra İflas Kanunu ilgili maddeleri gereğince ilamsız icra takibi başlatma hakkına sahiptir. İşbu icra takibine nafaka yükümlüsü tarafından itiraz edilmesi durumunda; lehine tedbir nafakası hükmedilen eş, itirazın kaldırılması ve icra takibine devam edilmesi için, İcra Hukuk Mahkemesinde, boşanma davasının devam ettiği mahkemece verilen tedbir nafakası kararı ile İcra İflas Kanunu’nun 68.Maddesi gereğince itirazın kaldırılması dava açabilir.
YOKSULLUK NAFAKASI NEDİR ?
Nafaka yükümlüsünden daha az kusurlu veya kusursuz olan taraf, boşanma sebebiyle yoksulluğa düşmesi veya düşme tehlikesi ile karşılaşması durumunda ihtiyaçlarının temini için talep ettiği tutardır.
YOKSULLUK NAFAKASI HANGİ HALLERDE TALEP EDİLİR?
Tedbir nafakasının aksine, yoksulluk nafakasında taraflarca talepte bulunulmadıkça hakim tarafından kendiliğinden yoksulluk nafakasına karar verilemez. Yoksulluk nafakasına hükmedilebilmesi için; boşanma kararı verilmesi ve kararın kesinleşmiş olması gerekmektedir. Yoksulluk nafakası, boşanmanın fer’i bir sonucu olduğundan; boşanma davasının reddedilmesi halinde yoksulluk nafakasına hükmolunamaz.
Yoksulluk halinden anlaşılması gereken; nafaka talep eden eşin boşanma sebebiyle günlük, olağan ve zorunlu ihtiyaçlarını kendi çalışma gücüyle ve kendine ait ekonomik kaynaklarla karşılayamaz durumda olmasıdır. Eşin henüz yoksulluğa düşmediği fakat ilerleyen zamanlarda yoksulluğa düşmesi tehlikesinin bulunduğu durumlarda da yoksulluk nafakası talep edilebilir. Yoksulluk halinin tespiti için; her somut olayın kendi içerisinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Yoksulluk nafakasına hükmedilebilmesi için gerekli şartlardan biri; yoksulluk nafakası talep eden eşin boşanmadaki kusuru, diğer eşten daha fazla olmamalıdır. Yargıtay içtihatlarına göre yoksulluk nafakası talep eden eşin diğer eşle eşit kusurlu olması durumunda da yoksulluk nafakası talep edilebilir. Nafaka yükümlüsünün ise kusuru aranmaz. İşbu sebeple boşanmada kusuru bulunmayan eş de yoksulluk nafakası ödeyebilir.
YOKSULLUK NAFAKASI MİKTARI VE ÖDEME ŞEKLİ
Talep edilen nafaka miktarı, nafaka yükümlüsünün mali ekonomik gücü ile orantılı olmalıdır.
Yoksulluk nafakasının ödenme şekli kanun uyarınca iki şekildedir. Ödenme şekilleri; toplu olarak sermaye biçiminde ödenmesi ve irat şeklinde düzenli aralıklarla bir nevi taksitle ödenmesidir. Yoksulluk nafakasının irat şeklinde düzenli aralıklarla ödenmesi, hükmedilen nafaka miktarının aylık olarak nafaka alacaklısına ödenmesi olarak tanımlanabilir. Nafakanın toptan ödenmesinden farklı olarak, düzenli aralıklarla irat şeklinde ödenen nafaka miktarının; değişen koşullara uyarlanmak suretiyle arttırılması, azaltılması veya tamamen kaldırılması mahkemeden talep edilebilecektir.
Mahkeme tarafından verilen yoksulluk nafakası; nafaka yükümlüsü tarafından, lehine yoksulluk nafakası hükmedilen eşe ödenmediği takdirde; eş, İcra İflas Kanunu ilgili maddeleri gereğince ilamlı icra takibi başlatma hakkına sahiptir
Yoksulluk nafakası alacaklısı, nafaka ödeme yükümlülüğünü ihlal eden nafaka yükümlüsü hakkında, İcra İflas Kanunu M. 344 hükmü gereğince 3 aya kadar tazyik hapsi cezası ile cezalandırılması için şikayet hakkına sahiptir.
İŞTİRAK NAFAKASI NEDİR ?
Müşterek çocuğun bakım, beslenme, barınma, eğitim gibi giderleri; velayeti kendisine verilen anne ya da babaya aittir. Ancak Türk Medeni Kanun gereğince diğer taraf da gücü oranında bu masraflara katılmak zorundadır.
İştirak nafakası, boşanma davasının kesinleşmesinden sonra başlar ve kural olarak çocuk ergin oluncaya kadar devam eder. Ancak Türk Medeni Kanunu’nun 328. maddesi gereğince; çocuk ergin olduktan sonra eğitim hayatının devam etmesi koşuluyla iştirak nafakası devam ettirilebilir.
Çocuğa fiilen bakan anne ya da babadadır. Şartların gerektirmesi ve küçüğün ayırt etme gücünü haiz olmaması durumunda iştirak nafakası, atanan kayyım ya da vasi tarafından talep edilmektedir. Kaldı ki; çocuğun üstün menfaatini korumak kamu düzenine ilişkin olduğundan; hakim talep olmadan kendiliğinden iştirak nafakasına hükmeder.
Çocuğun gereksinimlerinde veya anne ve babanın mali gücünde veya yaşam şartlarının değişmesi durumunda; hâkim, talep üzerine, iştirak nafakasını arttırma veya azaltma yönünde karar vermektedir. Mahkeme tarafından verilen iştirak nafakası; nafaka yükümlüsü tarafından, çocuk adına velayeten anne ya da babaya veya ergin çocuğa ödenmediği takdirde; çocuk adına velayeten anne veya baba ya da ergin çocuk, İcra İflas Kanunu ilgili maddeleri gereğince ilamlı icra takibi başlatabilir.
Sizde nafaka hakkında detaylı bilgi için İLETİŞİM sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Çok faydalı bir yazı olmuş. Devamını sabırsızlıkla bekliyorum. Başarılar.
Geri dönüşleriniz için teşekkür ederiz.
Nafakayla ilgili yazınız oldukça bilgilendirici olmuş . Emeğinize sağlık. Başarılarınızın devamını dilerim.
Teşekkür ederiz. İyi günler dileriz.
Emeğinize saglik guzel olmus.
Geri dönüşleriniz için teşekkür ederiz.
ayşe hanım sayfanız çok güzel olmuş çok beğendim başarılarınızın devamını dilerim
Geri dönüşleriniz için teşekkür ederim Osman Bey.